Tacit knowledge, een Engelse term, waar een echt goede vertaling nog niet voor gevonden is. Jaren geleden kwam het bij ander onderzoek waar ik aan meewerkte, ter sprake. We hadden het over de reden waarom ouders het zo moeilijk vinden om de zorg uit handen te geven? Er zijn meerdere redenen. Zoals je verantwoordelijk voelen voor het welbevinden van je kind. Zodanig dat je ook de tiende keer weer uit je bed gaat zonder dat je iets gehoord hebt op de babyfoon, maar je onderbuikgevoel blijft zeggen dat er iets aan de hand is. Hoe blij kun je dan zijn als je je kind alsnog in een grote plens spuug aantreft, het opruimt en weet dat hij (klem op zijn zij) zich die nacht iig niet zal verslikken. De gedachte aan misselijkheid was wel door je heen gegaan, maar omdat hij langzaam instromende sondevoeding krijgt, is dat moeilijk te pijlen.
Als je kind in een instelling woont, wie gaat er dan kijken of dat akelige gevoel gegrond was?
Verschraling
Ik hoor de zorgverleners al mopperen. Natuurlijk ontwikkelen ook zij een onderbuikgevoel bij hun cliënten waar ze al langer voor zorgen. Maar dat is niet iedereen gegeven en hoe zit het met de persoon die ’s nachts de systemen uitluistert? (Projectiel)braken bij iemand met ZEVMB kan geheel geruisloos verlopen, net als het verslikken. En hoeveel tijd is er zorgverleners nog gegeven om de mensen waar ze voor zorgen echt te leren kennen? In de afgelopen 10 jaar is de bezetting op groepen gehalveerd en de verschraling goed zichtbaar. Als ik de plannen lees van de politiek was dat nog maar het begin en moeten ouders gaan participeren in de zorg voor hun verwant. “Kijk dan goed”, wil ik roepen. Ik ken geen ouder die niet dag en nacht ‘aan staan’ om te kunnen handelen en beslissen. Ik ken geen ouder die ook nadat hun kind uit huis is gegaan, niet of nauwelijks participeert.
Brussen krijgen van mij vrijstelling. Die deelden hun jeugd al met hun broer of zus en stonden al die tijd al op de 2e, 3e of 4e plek nagelang de zorgzwaarte van hun brus. Zij moeten als zij dat willen hun vleugels uitslaan en aan zichzelf denken.
Liefde voor hun vak
Via mijn werk was ik een paar weken geleden te gast bij een zorginstelling waar ik die aandacht, tijd en ruimte om de cliënten goed te leren kennen wel voelde. De bevlogenheid en liefde voor hun vak spatte er af. Net als het geluk van de aan het programma deelnemende cliënten. Het houdt mij sindsdien bezig. Wat maakt dat het daar, net als op bv de dagbesteding van Bram, wel lukt en op zoveel andere plekken niet?
Volgens het onderzoek naar Tacid Knowledge dat gisteren gepresenteerd werd, is Tacit Knowledge wel aan te leren. En het is natuurlijk niet alleen interessant voor ZEVMB, maar voor heel veel mensen die zich niet kunnen uitdrukken. Denk daarbij ook aan mensen met EMB, NAH of Coma, ALS, Dementie, etc. Het kost tijd, ruimte en aandacht om zo dicht bij een cliënt te komen om hem of haar zo goed te leren kennen dat je onderbuik je vertelt dat er iets is. En laat dat nou net zijn wat velen niet meer gegeven is in de zorg…
