Mijn drie kinderen, twee van de drie in leeftijd en ontwikkeling iets ouder dan Lili en Howick, begrijpen er helemaal niets van. De gedachte uitgeleverd te worden aan het land van herkomst van hun ouders, geeft ze de koude rillingen. Ik, hun moeder, ben geboren in Nigeria en de roots van de familie van hun vader ligt in Portugal. Daar begon ons "..stel dat.." gesprek.
De kans dat ze op het vliegtuig naar Nigeria zouden worden gezet, is klein, maar zoals mijn dochter met recht aangaf, het is maar net naar welk stukje van Nigeria je kijkt, wanneer je onderzoekt hoe gevaarlijk het daar is en of wij daar zouden kunnen wonen.
In 1998 konden wij niet trouwen, mijn geboorte bewijs uit Nigeria werd niet geaccepteerd, omdat Nigeria op plaats 1 stond in de top 10 van meest corrupte landen. De werkelijkheid van mijn bestaan moest geverifieerd worden zo werd mij verteld. Of ik geen familie had in Nigeria die dat voor mij zou kunnen uitzoeken? Wie mij heeft ontmoet weet wat voor een rare vraag dat is.
Letterlijk één telefoontje met de oud werkgever van mijn vader, was voldoende om te weten dat verifiëren geen enkel nut had. De geboorte registers van voor de tijd van de Biafra oorlog (de tijd waarin wij als gezin uit Nigeria gevlucht zijn), is onherroepelijk vernietigd. Kansloos dus. Toch stelde buitenlandse zaken dat ook dit officieel door de Nederlandse ambassade in Nigeria gecontroleerd moest worden en daar moest ik zelf de kosten van betalen, vooraf! Natuurlijk heb ik dat nooit gedaan, we hielden van elkaar, met en zonder 'trouw beloften'. Terwijl ik dit vertel aan mijn kinderen zie ik de angst op hun gezicht verschijnen: "Ben jij hier ook illegaal?"
Maar ook de gedachte aan Portugal, een over het algemeen genomen beschaafd Europees land, geeft ze de koude rillingen. Een land wat ze nog nooit hebben bezocht, waar ze niemand kennen en ook de taal niet van spreken. Hun eigen achternaam, Alvares Vega, uitgesproken met een Hollandse v en het vegetarische Vega, is van oorsprong een Portugese achternaam en geeft met grote regelmaat verwarring. "Wat spreekt u keurig Nederlands" horen wij vaak. Wanneer ik dan vertel dat het gezin in de tijd van de Spaanse inquisitie naar Nederland is gevlucht, kijken de meesten mij glazig aan en een enkeling weet uit te brengen hoe erg ze dat voor ons vinden: "Ik snap dat wel met zo'n kind", knikkend naar Bram...
Dat velen het wat en wanneer van de Spaanse inquisitie en de Sefardische Joden niet paraat hebben, is begrijpelijk, 540 jaar is zolang geleden dat jaren heel abstract worden, maar voor mijn kinderen is 10 jaar ook al meer dan een half mensenleven.
De gedachte aan het lot van Lili en Howick, bepaald door de regels die politiek zijn afgesproken, emotioneert ze en maakt diepe indruk. Mensen deporteren is dus niet iets van het verleden. Een stempel, de razzia en valse belofte van goede opvang, bestaat nog steeds. Ik zie het in hun ogen, 4 en 5 mei komen plots in een heel ander daglicht te staan...